GreenEye 4

                         Damselfish  'garden' Algae


Dameselfish ဆိုတဲ႔ငါတစ္မ်ိဳးဟာ ေရညိွေတြကို စိုက္ပ်ိဳးျပီး ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ကာ  ေရညိွနဲ႔လုပ္တဲ႔ ဥယ်ာဥ္ေတြဖန္တီးေလ့ရွိေႀကာင္း သိရပါတယ္...

Name::::Damselfish(Stegastes nigricans)
Variation::::diverse gardening system across the Indo-West-Pacific region

Most common algae they can eat::::the red algae, Polysiphonia

ဒီ Damselfish ငါးေလးေတြကို Gardening behavior  ရွိတဲ႕ ငါေလးေတြလို႔ ေခါ္ႀကပါတယ္တဲ႔ဗ်ာ။
သူတို႕က သူတို႕လိုခ်င္တဲ႔ ေရညိွပင္ေလးေတြ စိုက္ပ်ိဳးဖို႕ ေကာင္းမြန္တဲ႔ ေျမဆီေျမသား(sites) ကိုေတာင္မွအျပိဳင္ေရြးခ်ယ္ေလ့ရွိတာပါ...
ျပီးေတာ့ သူတို႔ရဲ႕စိုက္ခင္းကို ေပါင္းသင္ရွင္းလင္းေသးတာတဲ႕ဗ်      weeding ေပါ့ဗ်ာ ဟဲဟဲ...
(desire species) လိုခ်င္တဲ႔ အပင္မ်ိဳးပဲခ်န္ထားျပီး က်န္တဲ႔ အပင္ေတြ နဲ႔အေကာင္ငယ္တစ္မ်ိဳးကိုလည္း ေမာင္းထုတ္ဖယ္ရွားတာမ်ိဳးလုပ္တယ္
သူတို႕ရဲ႔ ေရညွိခင္းကို လုယက္ဖ်က္ဆီးသူမ်ားရဲ႕ ရန္ နဲ႔ အျခားအႀကမ္းဖက္သမားေတြရဲ႕ ရန္မွလည္းကာကြယ္ေပးေသးတာလို႔ လည္းပါတယ္ရယ္...
ဒါကို Research လုပ္တဲ႔ ဦးေဆာင္သူ Hata က "ဒါဟာ ပင္လည္ေရညိွ (marine algae) နဲ႔ Damselfish ေလးေတြႀကားက အျပန္အလွန္ဆက္ႏြယ္ပတ္သက္ေနတဲ႔ "Cultivation Mutualism" ပါပဲဆိုျပီး သုေတသနရလဒ္နဲ႔ ပတ္သက္ျပီးေျပာသြားတယ္။
ျပီးေတာ့ ဒါဟာ သုေတသနေဆာင္းပါး(research article)တစ္ခုပါ အဲဒါကို ဘာသာျပန္ထားတာေႀကာင့္...
research article ထဲက တစ္ခ်ိဳ႕ကိုေကာက္ႏႈတ္ေပးပါရေစ.,
ဒီ Damselfishေလးေတြဟာ red algae ေလးေတြကို စိုက္ပ်ိဳးထိန္းသိမ္းျပီးဥယ်ာဥ္ေလးလုပ္ထားႀကတာမွာကိုက
ဒီ red algae ေလးေတြဟာ ေပပါက္ေရာက္ရွန္သန္ဖို႔ခက္ခဲပါတယ္တဲ႔ဗ်ာ
ျပီးေတာ့ သူတို႕ဟာ အျခားအျခားေသာ algae ေတြကို ေတာ္တန္ရံု ယွဥ္မ fight ႏိုင္ႀကဘူး(ေနရာနဲ႕ ရွင္သန္ႏ္ုင္ခြင့္မွာေပါ့)
အဲဒါက  ဒီDamselfish ငါးေလးေတြက weeding လုပ္ေပးရတာကို ေပါ္လြင္ေစတယ္ေလ
ဆိုလိုတာက အျခား algae ေတြကို ဖယ္ရွားပစ္တာပါ။

အျခားစာေစာင္တစ္ခုမွာက
ဒီအေႀကာင္းအရာနဲ႔ပတ္သက္ျပီးေရးထားခ်က္အရ သတင္းကိုဘာသာျပန္သူ share ေပးသူက   အႏုပညာအျမင္ရႈ႕ေထာင့္ကေန တင္ျပေပးထားပါေသးတယ္ဗ်ာ
ဒီလိုပါ"""ဒီ Damselfish ေလးေတြရဲ႕ အပင္စိုက္ပ်ိဳးျပီး ဥယ်ာဥ္တည္ေထာင္သူ ေလးေတြ အႏုပညာဆန္လွပါတယ္  ဒါဟာ လူသားေတြတင္မကဘဲ တိရိစာၦန္ေလးေတြအေနနဲ႔လည္းအႏုပညာရွိတယ္ဆိုတာေလးကို သူ႕အျမင္အေနနဲ႕ေဖာ္ျပထားခဲ႔သလို သဘာဝတရားနဲ႔ဆက္စပ္မႈ႕ေတြနဲ႔ သက္ရွိနဲ႔ သဘာဝတရားဟာ """"ကိုင္က်ြန္းမွီ က်ြန္းကိုင္မွီ""" ျဖစ္လို႕ သဘာဝကိုခ်စ္ခင္ထိန္းသိမ္းေစဖို႕ ဆိုျပီးအစိမ္းေရာင္စာမ်က္ႏွာတစ္ခ်ပ္အျဖစ္ေရးသားေဖာ္ျပထားပါေသးတယ္ဗ်ာ။
ဒါေလးကိုဖတ္မိျပီး

ဒီ Damselfish ေလးေတြေတာင္မွ အပင္ေလးေတြကိုဥယ်ာဥ္ေလးျဖစ္ေအာင္စိုက္ပ်ိဳးထိန္းသိမ္းျပီး တည္ေဆာက္ထားျပီးသူတို႔ကိုမွီခိုစားေသာက္ေနေနခဲ႔တာမွာ  သူတို႔မွီခိုတဲ႔ အပင္ငယ္ေလးေတြကို ကာကြယ္ထိန္းသိမ္းပးခဲ႔ႀကတာပါ
ဟုတ္ကဲ႔ က်ြန္ေတာ္တို႔ လူသားေတြကေရာ
လူသားဆိုတာလည္း အပင္တိရိစာၦန္ သဘာဝတရားေတြနဲ႔ ကိုင္းက်ြန္းမွီက်ြန္းကိုင္းမွိ ရပ္တည္မွ ေနထိုင္ရွင္သန္ႏိုင္တဲ႔ ကမာၻေျမေပါ္က သတၱဝါတစ္မ်ိဳးပါ။
ဒါေႀကာင္  မိမိတို႔ မွီခိုေနထိုင္ရွင္သန္ဖက္ (အပင္  တိရိစာၧန္နဲ႔ သဘာဝတရားေတြကိုကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေပးသင့္တယ္လိုထင္ျမင္မိတယ္ဆိုတဲ႔ Message ေလးရမွိလို႔ ဒီ Damselfish ေလးေတြရဲ႕စိတ္ဝင္စားစရာ သတင္းေလးကို Share ေပးလိုက္မိပါတယ္ဗ်ာာာာ...
ဒါနဲ႔
အဲဒီလို ထိန္းသိမ္းတဲ႔ျဖစ္စဥ္ေတြက်ယ္ျပန္႔လာရင္ mutualismေပါ့ဗ်ာ      ပိုျပီး benefits အက်ိဳးရွိလာမွာေသခ်ာတယ္။



Ref;:;;;; Research article; Geographic variation in the damselfish-red alga cultivation mutualism in the Indo-West-Pacific   by ( Corresponding author:: Hiroki Hata )(Ehime University, Japan)
:;;;;;BMC Evolutionary Biology (Journal)
::;;;;Health Digest Vol.(9),No.(6) (Journal)
တို႕မွေကာက္ႏႈတ္ကူးယူဘာသာျပန္ႀကည့္ျပီးသတင္းေလးအေနနဲ႔ Share ေပးလိုက္ပါတယ္ဗ်ာ။



                                       Kyi Moe Han
                                       (Badan)

April,2.
March လထဲမွာ share ေပးခ်င္ခဲ႕တာ
အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာအေႀကာင္းေတြေႀကာင့္ ေနာက္က်ျပီးမွ တင္ျဖစ္ခဲ႕ရေပမဲ႕ မဖတ္ရေသးတဲ႕သူေတြအတြက္ရည္ရြယ္ထားသလို
သစ္ေတာတကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္အေနနဲ႕ ဂုဏ္ယူစြာျဖင့္  ေလးစားစြာ share ပါရေစဗ်ာ...



""အမ်ိဳးသားပညာေရးႏွင့္ပတ္သက္၍သေဘာထားအျမင္တင္ျပပန္ႀကားခ်က္ ""

ပညာေရးကိုကမာၻႏွင့္အဝွမ္းအထူးအေလးထားေဆာင္ရြက္ေနႀကေသာယေန႕ကာလတြင္ ျပည့္စံုေကာင္းမြန္ေသာ အမ်ိဳးသားပညာေရးဥပေဒတစ္ရပ္ခ်မွတ္ေဖာေဆာင္ႏိုင္ေရးကို ႏိုင္ငံတိုင္းက ႀကိဳးပန္းေဆာင္ရြက္ေနႀကပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္လည္းပညာေရးကိုျမွင့္တင္ရန္ ရည္ရြယ္၍ အမ်ိဳးသားပညာေရးဥပေဒကိုေရးဆြဲအတည္ျပဳခဲ႕ျပီးျဖစ္ပါသည္။မည့္သည့္အရာမ်ွျပီးျပည့္စံုျခင္းမရွိႏိုင္ေသာ ေလာကဓမၼတာအရ ထိုဥပေဒသည္လည္း အားလံုးကရာႏႈန္းျပည့္ သေဘာတူညီႏိုင္မည့္ဥပေဒမ်ိဳးျဖစ္မလာခဲ႕သည္မွာသဘာဝက်ပါသည္။
မည္သို႕ပင္ျဖစ္ေစ မည္သည့္အရာကိုမဆို ပိုမိုေကာင္းမြန္ေအာင္ လူသားတို႕ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္သည္သည္သာျဖစ္ပါသည္။ ေကာင္းသည္ထက္ေကာင္းေအာင္ႀကိဳးစားျခင္းသည္ လူ႕ဗီဇသေဘာဟုဆိုႏိုင္ပါသည္။ သို႕ျဖစ္ရာ က်ြန္ေတာ္တို႕   ၏အမ်ိဳးသားပညာေရးဥပေဒကိုလည္း အမ်ားကလက္ခံႏိုင္မည့္ပိုမိုျပည့္စံုသည့္ျပဌာန္းခ်က္ျဖစ္လာေအာင္ မလုပ္ေဆာင္ႏိုင္စရာအေႀကာင္းမရွိဟု က်ြန္ေတာ္ရိုးသားစြာ ယံုႀကည္မိပါသည္။
အမ်ားသေဘာညီေအာင္ေဆာင္ရြက္ရသည့္အလုပ္မွာ မလြယ္ကူသကဲ႕သို႕ အခ်ိန္တိုအတြင္းျပီးေျမာင္ရန္ခဲယဥ္းလွသည္ကိုအားလံုးအသိပင္ျဖစ္ပါသည္။ သက္ဆိုင္သူမ်ားအားလံုးက ရိုးသားမႈ႕ စိတ္ရွည္သည္းခံမႈ႕ သေဘာထားႀကီးမႈ႕ မတူျခားနားျခင္းကိုနားလည္လက္ခံႏိုင္မႈ႕ အျပန္အလွန္ယံုႀကည္မႈ႕တို႕ကိုကိုင္ဆြဲကာ မေလ်ာ့ေသာဇြဲျဖင့္ညိွႏိႈင္းေဆြးေႏြးျခင္းကသာလ်င္ အမ်ားကလိုလားလက္ခံႏိုင္မည့္ရလဒ္ေကာင္းက္ုေဆာင္ႀကဥ္းေပးႏိုင္မည္ျဖစ္ပါသည္။
ယွဥ္ျပိဳင္မႈ႕ျပင္းထန္လွေသာယေန႕ကမာၻ ႀကီးတြင္က်ြန္ေတာ္တို႕(အထူးသျဖင့္ က်ြန္ေတာ္တို႕လူငယ္မ်ိဳးဆက္တို႕) အတြက္ ကမာၻႏွင့္ရင္ေဘာင္တန္းႏိုင္ရန္ ပညာလိုပါသည္။ ပိုင္းျခားေဝဖန္တတ္ျပီးအညာမခံရေစရန္ပညာလိုပါသည္။ စိတ္အလိုက္လိုက္ျပီး အညွာမလြယ္မိေစရန္ပညာလိုပါသည္။ ထိုအတြက္ ထိုက္သင့္ေသာရင္းႏွီးျမွပ္ႏွံမႈ႕လိုအပ္ပါသည္။ ထိုက္သင့္ေသာအားထုတ္မႈ႕လိုအပ္ပါသည္။ထိုက္သင့္ေသာအခ်ိန္လိုအပ္ပါသည္။ ထိုက္သင့္ေသာေအးခ်မ္းတဘ္ျငိမ္မႈ႕လိုအပ္ပါသည္။
သေဘာထားကြဲလြဲမႈ႕မ်ား ရွိႀကမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း က်ြန္ေတာ္တို႕၏ပညာေရးကိုေကာင္းေစလိုေသာဆႏၵမွာအားလံုးသေဘာညီႀကသည့္အခ်က္ျဖစ္ပါသည္။ထိုအခ်က္ကိုကိုင္စြဲ၍ ညွိႏိုင္းေဆြးေႏြးႀကရပါမည္။ ပညာေရးေကာင္းမြန္လာေစေရးအတြက္ အမ်ိဳးသားပညာေရးဥပေဒသည္ ကနဦးေျခလွမ္းတစ္လွမ္းမ်ွသာျဖစ္ပါသည္ ေရွ႕တြင္ဆက္လက္၍ ေလ်ွာက္လွမ္းရမည့္လမ္းက ရွည္လ်ားစြာရွိေနပါေသးသည္။ ဥာဏ္ပညာႏွင့္မယွဥ္ဘဲ စိတ္ခံစားမႈ႕ကိုသာေရွ႕တန္းတင္ေနပါက က်ြန္ေတာ္တို႕ ေမ်ွာမွန္းေသာပန္းတိုင္မွာ ေမ်ာ္ေလတိုင္းေဝးျဖစ္ေနပါဦးမည္။
က်ြန္ေတာ့သေဘာထားအမွန္ကိုရိုးသားစြာတင္ျပျခင္းသာျဖစ္ပါသည္။ တစ္စံုတစ္ဦး တစ္ဖက္တည္းကိုသာရည္ရြယ္တင္ျပျခင္းမဟုတ္ဘဲ သက္ဆိုင္သူအားလံုးသို႕ ပန္ႀကားျခင္းျဖစ္ပါသည္။  က်ြန္ေတာ္တန္ဖိုးထားခ်စ္ခင္ရေသာလုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္  ဆရာဆရာမ မ်ား ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူမ်ား  ဝန္ထမ္းမ်ား အေျခခံအားျဖင့္ က်ြန္ေတာ္ႏွင့္သေဘာဘီႀကမည္ဟုယံုႀကည္ပါသည္။
အျပစ္ျမင္အျပစ္တင္ႀကမည္ဆိုလ်င္လည္း က်ြန္ေတာ္ေက်နပ္စြာခံယူရံုသာရွိပါေတာ့သည္။

          ပါေမာကၡခ်ဳပ္ ၊ သစ္ေတာတကၠသိုလ္၊ ေရဆင္း
          ၂၀၁၅ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္ဝါရီလ(၁၅)ရက္။

ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၇ ထုတ္ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာမွ တိုက္ရိုက္ကူးယူ ေဖာ္ျပျခင္းျဖစ္ပါသည္။

ေလးစားစြာျဖင့္ သတင္းမ်ွေဝျခင္းျဖစ္ပါသည္။

Facebook Myanmar စစ္တမ္း

Dec,2014 အထိ တစ္ႏွစ္အတြင္း facebook သံုးစြဲသူ9 သိန္းေလာက္တိုးမ်ားလာတာေႀကာင့္ ျမန္မာမွာ Facebook သံုးစြဲသူဦးေရဟာ 3 သန္းေက်ာ္သြားပါျပီတဲ႔ဗ်ာ။ ဒါေပမဲ႔ အဲဒီသံုးစြဲေနတဲ႔သူ 3 သန္းမွာ အမွန္တကယ္အက်ိဳးရွိရွိသံုးစြဲသူက 6 သိန္းေက်ာ္ပဲရွိတာတဲ႔။ ဘာျဖစ္လို႕လဲဆိုရင္ အမ်ားစုက facebook ရဲ႕အားသားခ်က္ အားနည္းခ်က္ေတြကိုမသိရွိပါဘူးတဲ႕။
အဆိုပါစစ္တမ္းအရ;;;
အသံုးျပဳသူအမ်ားစုမွာ အသက္ 20-30ႏွစ္ေတြျဖစ္ျပီး
အဲဒီထဲက ေလးပံုသံုးပံုက mobile phone   tablets  မ်ားသံုးျပဳပီးသံုးစြဲေနႀကေႀကာင္း
အမ်ားစုက ညေန ၅ နာရီကေန နံနက္ခင္း၂ နာရီအထိျဖစ္ေႀကာင္းပါတဲ႔ဗ်ာ။

စိုးရိမ္စရာေကာင္းတာက သံုးစြဲသူအားလံုးရဲ႕ ၁၃-၁၅ % ေလာက္က အသက္ ၁၈ ႏွစ္ေအာက္ေတြျဖစ္ေနတယ္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာရွိတဲ႔ ၁၈ ႏွသ္ေအာက္ကေလး ၄၂၀၀၀၀ ေက်ာ္က Fb သံုးစြဲႀကပါတယ္တဲ႔။အဲဒီအေနအထားေတြဟာ သက္ငယ္ပစ္မွတ္ထားဆိုက္ဘာျပစ္မႈ႕က်ဴးလြန္မႈ႕အႏၲရာယ္ေတြကိုစိုးရိမ္ဖြယ္ရာေတြ႔လာေနရလို႔ သူတို႔ေတြရဲ႕မိဘေတြအေနနဲ႔ မ်က္ေျချပတ္မခံေစာင့္ႀကည့္ေပးဖို႔လိုအပ္ေႀကာင္းဆိုျပီးေတာ့ Facebook Myanmar မွ တာဝန္ရွိသူ ကိုေနလင္းရွိန္ကေျပာႀကားသြားပါတယ္ဆိုျပီး
  6.Jan  ထုတ္ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာပါသတင္းကိုေကာက္ႏႈတ္ရွယ္ေပးလိုက္ပါသည္။

Green Eye 3

မတ္လ ၁၅ ရက္မွ စက္တင္ဘာ ၁၅ ရက္ေန႔အထိကာကြယ္ထားေသာ သားငွက္တိရစာၦန္မ်ား

ငွက္- ခါငွက္မ်ိဳး- ဥႀသ
     -ငံုးငွက္မ်ိဳး -ေရြျပည္စိုး

အဲဒါနဲ႕ပတ္သက္ျပီး ျမန္မာ့အလင္းသတင္းမွ အေႀကာင္းအရာေလးကို ရွယ္ေပးပါရေစ...

Jan,18  ကမာၻေပါ္မွာ  မ်ိဳးသံုးေပ်ာက္ကြယ္ဖို႕ ျခိမ္းေျခာက္ခံေနရတဲ႕ငွက္မ်ိဳးစိတ္ေတြကို သံုးမ်ိဳးခြဲျခားထားပါတယ္တဲ႔ဗ်ာ
1. ေနာင္ ၅ ႏွစ္အတြင္း မ်ိဳးသုန္းေျပာက္ကြယ္ဖို႔ 50% ေသခ်ာတဲ႔ ငွက္မ်ိဳးစိတ္ ၉ မ်ိဳး။
2. ေနာင္ ႏွစ္ ၂၀ အတြင္း  20%မ်ိဳးသုန္းေျပာက္ကြယ္ဖို႔ေသခ်ာတဲ႔ငွက္မ်ိဳးစိတ္ ၁၂ မ်ိဳး ။
3.  ေနာင္ႏွစ္ ၁၀၀ အတြင္း မ်ိဳးသုန္း ေပ်ာက္ကြယ္ဖို႕ 10% ေသခ်ာတဲ႔ ငွက္မ်ိဳးစိတ္ ၂၈ မ်ိဳးခန္႕ ရွိပါတယ္ဆိုျပီးေတာ့ျဖစ္ပါတယ္။

 အဲ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႕ကလည္း
ျမန္မာမွာပဲေတြ႕ရတဲ႔ေဒသရင္းငွက္မ်ိဳးစိတ္ ေျခာက္မ်ိဳးအနက္ ျမန္မာႏိုင္ငံအလယ္ပိုင္း ၊ ေတာင္ပိုင္းႏွင့္အေနာက္ပိုင္းတို႔တြင္ ေတြ႕ရသည့္   နဖားႀကဴး အျမီးဝိုင္းမ်ိဳးစိတ္ ႏွင့္ ခ်င္းျပည္နယ္ နတ္မေတာင္ေဒသတြင္ေတြ႕ရသည့္ မ်က္လံုးျဖဴ ငွက္ျပာေျခာက္မ်ိဳးစိတ္တို႕မွာ ယခုအခါ မ်ိဳးသုန္းမႈ႕ ျခိမ္းေျခာက္ခံရလုနီးပါး အႏၲရာယ္ ရွိေနေႀကာင္း ဆိုျပီးေတာ့ေျပာသြားပါတယ္။
ျပီးေတာ့ ဒါကို ထိန္းသိမ္းဖို႕ လိုအပ္လ်က္ရွိပါတယ္ဟုလည္း " ငွက္သုေတသနႏွင့္ထိန္းသိမ္းေရးမန္ေနဂ်ာ ဇီဝ မ်ိဳးစံုႏွင့္မ်ိဳးကြဲ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးဌာနမွ ေဒါက္တာ သီရိေဒဝီေအာင္က ေျပာႀကား
ဆိုျပီးပဲျဖစ္ပါတယ္ဗ်ာ။


                 18 ,Jan ထုတ္ ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာမွ ေကာက္ႏႈတ္ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္။

               Kyi Moe Han(Badan)

Happy 2015s

2015,january 1 ရက္ေန႕ မွာဘာမွမတင္ျဖစ္လိုက္မိလို႔ 2015  ရဲ႕ ပထမဆံုးလအစမွာပဲ စာဖတ္ရႈ႕မိႀကသူ လူႀကီးမိဘ သူငယ္ခ်င္းေတြအက်ိဳးတစ္စံုတစ္ရာကို ရည္မွန္းလ်က္..,

       ထိုပင္ငုတ္တို ၊ ပ်ဥ္းမအိုသည္
       စစ္ကိုလည္းႀကံဳ ၊ ျခအံုလည္းျဖစ္
      ဓါးထစ္လည္းခံ ၊ ေနလ်ွံလည္းတိုက္
      ေလျပင္းခိုက္လ်က္ ၊ မငိုက္ဦးေခါင္း
   
       ေႏြသစ္ေလာင္းေသာ္-
     ရြက္ေဟာင္းညွာေႀကြ ၊ ရြက္သစ္ေဝ၍
     ေလျပည္ထဲတြင္ ၊ ငယ္ရုပ္ဆင္သည္
    အသင္ေယာက်္ားေကာင္းတကား။

                                  မင္းသုဝဏ္(၁၉၀၉-၂၀၀၄)
                                 11.1.1949





ကဗ်ာေလး အရမ္းႏွစ္သက္မိလို႔ပါ
သဘာဝတရား ရဲ႕အလွ ထဲက ယူထားတဲ႔
ဘဝအားမာန္ေလးလို႔ထင္ျမင္မိပါေႀကာင္း......