Green Note

Dec,19;2014

               သစ္ေတာတကၠသိုလ္ေနာက္ဆံုးႏွစ္ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္အေနနဲ႔  Field trip(Dec,3-17) ရဲ႕ေလ့လာမိသေလာက္ေလး share လိုက္မိပါတယ္။
တိုက္ဆိုင္မႈ႕နဲ႔ မတူညီမႈ႕ေတြအတြက္လည္း comment box မွာ ေဝဖန္အႀကံျပဳ ႏိုင္ပါတယ္ခင္ဗ်ား။
        ပီးေတာ့  ေနာက္ဆံုးႏွစ္ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္အေနနဲ႔  သိသင့္သိထိုက္  နားလည္ေအာင္ ႀကီးႀကပ္သင္ႀကား ျပသေပးခဲ႔ပါေသာ ဆရာမ်ားကိုလည္း ဂါရဝထားပီး အမွားေတြ ရွိခဲ႔ေကာင္းရင္  နားလည္ေပးပါလို႔.....ပါခင္ဗ်ား။

စိုက္ခင္းေတြ;  field ကြင္းဆင္းမွတ္တမ္းေလးအျဖစ္ေရးျဖစ္တယ္ဗ်    စတုတၳႏွစ္  field trip တုန္းကလိုပဲ။
အခုလည္းေသခ်ာထပ္ျပီးစူးစိုက္ေလ့လာမိသေလာက္ပါ။
field trip က ေရတာရွည္ျမိဳ႕နယ္ထဲမွာပါ။ အခုတစ္ခါ plantation စိုက္ခင္း ေတြကို စာေတြ႔ႏွင့္လက္ေတြ႔ နားလည္သိျမင္လာေရးအတြက္ တတ္ႏိုင္သေလာက္ ေလ့လာႀကည့္မိတဲ႔အခါ ေဒသခံေတြရဲ႕ လူေနမႈ႕ စီးပြာအေျခအေနေတြက ေသေသခ်ာခ်ာကို ပါဝင္ပတ္သက္ေနခဲ႔တာလို႔ယူဆမိပါတယ္ခင္ဗ်ာ။
သို႔ျဖစ္ပါ၍ အျခားအျခားေသာစိုက္ခင္း plantation မ်ားအပါအဝင္ကိုလည္း သိမွတ္ဖူးသမ်ွ ထည့္ေတြးျပီး  ေဒသမ်ားစြာ၏ စိုက္ခင္းမ်ားႏွင့္ထိုေဒသမ်ားစြာတို႔မွ ေဒသခံတို႔၏လူေနမႈ႕ဘဝအေပါ္ရွိလာေစမည့္ သက္ေရာက္မႈ႕မ်ားကို ဆက္စပ္ေတြးမိသေလာက္ေရးသားလိုက္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
စိုက္ခင္းေတြ:; အႀကီးျမန္သစ္စိုက္ခင္း/စက္မႈ႕ကုန္ႀကမ္းစိုက္ခင္း  နဲ႔ က်ြန္းစိုက္ခင္းဆိုျပီးေတာ့ က်ြန္ေတာ္ခြဲႀကည့္မယ္ဗ်ာ...
1.   ပထမဦးစြာ...
အႀကီးျမန္သစ္စိုက္ခင္းေတြ ရွိထားခဲ႔လ်င္ဆိုသည့္အေျခအေနတစ္ရပ္တြင္/ဥပမာ-လံုးဝေျမဗလာအေျခအေနတြင္စိုက္ပ်ိဳးထားရွိျပီးသား စိုက္ခင္း plantation ေတြကိုလံုးဝအားေပးပါတယ္ဆိုတဲ႔ အက်ိဳးရွိရွိအေႀကာင္းအရာ/အခ်က္မ်ားကိုျမင္ႀကည့္မိပါတယ္။ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုင္လ်င္
အဲဒါေတြကက်ြန္ေတာ္တို႔လူေနမႈ႕ဘဝေတြကိုအေတာ္အသင့္အေထာက္အပံ႔ျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာပါ...
ဥပမာဗ်ာ:::;အႀကီးျမန္သစ္စိုက္ခင္း/ စက္မႈ႕ကုန္ႀကမ္းစိုက္ခင္းတစ္ခုဟာ  ပ်ိဳးပင္အတြက္အလုပ္သမား စိုက္ပ်ိဳးျခင္း  ထိန္းသိမ္းျခင္းခုတ္လွဲျခင္းကေန  ေနာက္ဆံုး အဲဒီသစ္ေတြနဲ႔ စက္ရံုေတြ လည္ပတ္မႈ႕အထိ အေျခခံလူတန္းစားေတြရဲ႕အလုပ္အကိုင္ေတြ႐ွိေစမွာပါ ။
အဲဒီအေျခအေနတစ္ခုက  စိုက္ခင္းေတြကသာ သစ္ထုတ္ယူမယ္ဆိုရင္  သဘာဝေတာေတြအေပါ္ ထိခိုက္မႈ႕ဘယ္ေလာက္ထိေလ်ွာ့ခ်ေပးေနမလဲဆိုတဲ႔အခ်က္ကရွိလာပပါတယ္။
တကယ္ကိုစိတ္ဝင္စားစရာပါပဲ...
အဲဒီလို မဟုတ္ခဲ႔ဘူးဆိုရင္ေတာင္  အလုပ္အကိုင္တစ္ခ်ိဳ႕ကိုတစ္ခ်ိဳ႕ေသာအေျခခံလူတန္းစားေတြအတြက္ တကယ္အေထာက္အပံ႔ျဖစ္ေစရံုသာမကပဲနဲ႔ သစ္ေတာေတြခုတ္ယူေနမႈ႕ကိုလည္း အေတာ္အတန္ေလ်ာ့ခ်ေပးျပီးသားဆိုတာေလးပါလာပါလိမ့္မယ္။
ေအာ္ ျပီးေတာ့
ဒါက ေနာက္ထပ္ Plantation စိုက္ခင္းေတြ(ဥပမာ-ရွိထားတဲ႔ေတာကို အေျပာင္ခုတ္ရွင္းျပီး ေငြေႀကးအက်ိဳးအျမတ္မ်ားတဲ႔စိုက္ခင္းမ်ိဳး) ေနာက္ထပ္ ရွိလာျခင္း/ မရွိလာျခင္းကိုသံုးသပ္တာမဟုတ္ပဲနဲ႔ ရွိျပီးသား စိုက္ခင္းplantation ေတြရဲ႕  အက်ိဳးအျမတ္ အေႀကာင္းအခ်က္ေလးမ်ားကို ေတြးထင္ျမင္မိလာမႈ႕သာျဖစ္ပါတယ္ဗ်ာ။
(စကားခ်ပ္။  ။ ဒါကို ခဏခဏေျပာရတာက  ပိုျမင္လာေအာင္လို႔ ပါ)
အဲဒီဆက္စပ္မႈ႕ေတြဟာ ျမိဳ႕ေပါ္အေျခခံလူတန္းစားတစ္ခ်ိဳ႕၏ အလုပ္အကိုင္႐ွိမႈ႕(ဥပမာ- သစ္အေျခခံပစၥည္းစက္ရံုလည္ပ္တမႈ႕တြင္ အလုပ္အကိုင္႐ွိမႈ႕၊ ႏိုင္ငံေတာ္အတြက္ အခြန္ေငြ႐ွိမႈ႕ စသည္အထိျဖစ္ေပါ္လာႏိုင္ေသာ အခြင့္အလမ္းမ်ားကိုပါရည္ရြယ္ထားပါတယ္။
ဆိုလိုတာက     စက္ရံုအလုပ္သမား ( ျမိဳ႕ေနအေျခခံလူတန္းစား) နဲ႔ စိုက္ခင္းအလုပ္အကိုင္ျပဳသူေတြ(ေတာေနအေျခခံလူတန္းစား) ေတြရဲ႕ socio-economic stability  လို႔ေခါ္တဲ႔ လူမႈ႕စီးပြားတည္ျငိမ္မႈ႕ေပါ့ဗ်ာ။

ထပ္ျပီး ဆက္လိုက္ရင္
ဒါက  ေတာသိပ္မေကာင္းဘူး(ဝါ) အေျခအေနတစ္ခုေႀကာင့္  သစ္ေတာေတြကို  clear felling  အေျပာင္ရွင္းပစ္လိုက္တဲ႔ျဖစ္စဥ္မွာမွ တစ္ခါတစ္ရံ small ecology ေဂဟစနစ္အငယ္စား တစ္ခုကိုေဖ်ာက္ဖ်က္ပစ္လိုက္တဲ႔ျဖစ္စဥ္
အဲဒီအေပါ္မွာ မူမတည္ပါဘူးဆိုတာပါပဲ။

သို႔ျဖစ္ပါ၍  ဆရာႀကီး Dr. စန္းဝင္းရဲ႕ သင္ႀကားမႈ႕ေလးကိုေျပာႀကည့္ပါရေစ...သစ္ေတာစိုက္ခင္းတည္ေထာင္ရာမွာ
plantation site စိုက္ခင္းေျမေနရာ ေရြးခ်ယ္မႈ႕  species သစ္မ်ိဳးေရြးခ်ယ္မႈ႕ဟာ မူလecology ေဂဟဝန္းက်င္ နဲ႔ သဘာဝနဲ႔ ကိုက္ညီေနရင္ စိုက္ခင္းေတြ ေ႐ရွည္တည္တန္႔ေစမည္၊ စိုက္ခင္းထိခိုက္ခံရမႈ႕(အပင္ပိုးက်ျခင္းႏွင့္ေတာမီး)ေလ်ာ့နည္းသက္သာေစမည္၊သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္ကာကြယ္မႈ႕ျဖစ္ေစသလို႔ စိုက္ခင္းေတြေအာင္ျမင္ျပီးေ႐ရွည္အတြက္ အမွန္တကယ္အက်ိဳးျပဳေစမယ္ဆိုတာ  ထိုက္သင့္တဲ႔ အက်ိဳးစီးပြားကိုေ႐ရွည္ေပးလိမ့္မယ္တဲ႔ ဆိုတာပါ။အဆိုပါအေႀကာင္းအရာေလးအတိုင္းဆိုလ်င္  အဲဒီလို စိုက္ခင္းေတြေအာင္ျမင္ဖို႕အတြက္ ကလည္း  Ecology ေဂဟဝန္းက်င္ထိခိုက္မႈ႕ အနည္းဆံုးကိုေရြးခ်ယ္မဲ႔ site စိုက္ခင္းေနရာ speciesသစ္မ်ိဳး   environment သဘာဝဝန္းက်င္ကို လစ္လ်ဴမရႈ႕ဖို႔ ဆိုတာပါပဲခင္ဗ်ားးး။

ဤအခ်က္ေလးမ်ားသည္ေနာက္ထပ္ျဖစ္လာေရာက္လာမဲ႔ အေျခအေနေတြကို ပိုေကာင္းလာေစလိမ့္မယ္လို႔လည္း  ထင္ျမင္မိေႀကာင္းပါသာျဖစ္ပါတယ္။


နည္းနည္းရွည္သြားလို႔  အေပါ္ကအရာေတြ အားလံုးကိုထပ္ျပီးခ်ဳပ္ႀကည့္ရမယ္ဆိုရင္  ရွိျပီးသားအခ်ိဳ႕အခ်ိဳ႕ေသာ  စိုက္ခင္းေတြကေတာ့ သဘာဝေတာေတြေပါ္မွာရွိေနတဲ႔ pressure ဖိအား ေတြကိုေလ်ွာ့ခ်ေပးေနမယ္ထင္တယ္
ဆက္ျပီးေတာ့လည္းေလ်ွာ့ခ်ေပးမလားဆိုတာ ေစာင့္ႀကည့္ ရမွာပါပဲဗ်ာ။ ေနာက္ထပ္လည္း ေဒသခံတို႔ရဲ႕ အက်ိဳးအျမတ္မ်ားကိုလည္း ႐ရွိလာေစႏိုင္ေသာအေၿကာင္းအရာမ်ားစြာရွိေနအုန္းမည္ဟုလည္း လုပ္ေဆာင္ႏိုင္မည္ကို ေစာင့္ႀကည့္ရမွာပါပဲဗ်ာ။

2.  ဒုတိယအပိုင္းအေနနဲ႔
က်ြန္းစိုက္ခင္းေတြကို ထပ္အာရံုစိုက္လိုက္ပါမယ္ဗ်ာ။

ဒီမွာလည္းပဲ စိုက္ခင္း  အပင္တစ္မ်ိဳးတည္းစိုက္ခင္းမ်ားထက္ ေရာေႏွာစိုက္ခင္းမ်ားကို မိမိတစ္ဦးတည္းအျမင္အရ ပိုမိုလိုလားမိေပမဲ႔
စိုက္ခင္းကိုလုပ္သင့္တဲ႔အေႀကာင္းအရာေတြထဲမွာအားနည္းေနဆဲျဖစ္စဥ္တစ္ခ်ိဳ႕ေႀကာင့္  Ecology ေဂဟ ဝန္းက်င္ပ်က္စီးဆံုးရံႈးမႈ႕ေတြကတကယ္ရွိေနသလို ထပ္ျပီးရွိလာအုန္းမယ္ထင္တယ္ဗ်။
ဒီလိုဗ်ာ    plantation ဆိုတာနဲ႔ ျဖစ္စဥ္အမ်ားစုက teak က်ြန္းကို ဦစားေပးခဲ႔ႀကတာ Economic point of view  စီးပြားေရဘက္ကႀကည့္ရင္ မွန္ကန္ေနခဲ႔သလို native species မူရင္းေပါက္ပင္(ယခု field ေဒသအတြက္) ျဖစ္တဲ႔အတြက္  benefit strong အက်ိဳးအျမတ္ခိုင္မာ တာလည္းတစ္ခ်က္။
 အဲဒီေနာက္ဆက္တြဲက only economic benefit ေငြေႀကးအရသာလ်င္ျဖစ္ေသာအက်ိဳးအျမတ္တစ္ခုက Ecology ေဂဟဝန္းက်င္ပ်က္စီးေစလိမ့္မယ္ဆိုတာပါ
(((((Eg:;  Clear felling အေျပာင္ခုတ္စနစ္နဲ႔ရွင္းျပီး pure plantation အပင္တစ္မ်ိဳးတည္းစိုက္လိုက္ျခင္းက Manage စီမံအုပ္ခ်ဳပ္မႈ႕ပိုမိုအဆင္ေျပေစသလို Cost reduce ကုန္က်မႈ႕သက္သာျခင္း ျဖစ္ေစခဲ႔တယ္ေလ))))တစ္ခါတစ္ရံေသာအေျခအေနမ်ားေအာက္တြင္

စိုက္ခင္း Co-Ltd  တစ္ခုက အစိုးရရဲ႕မူဝါဒအားနည္းခ်က္ႏွင့္ law ဥပေဒ(ေရာေႏွာစိုက္ခင္းႏွင္ ပတ္သက္၍)ႏွင့္ rules စည္းမ်ဥ္းေတြ မရွိတဲ႔ မေသခ်ာမူ႕ေတြက mix-plantation ေရာေႏွာစိုက္ခင္း ေအာင္ျမင္ေအာင္လုပ္ေဆာင္မႈ႕ အား ဟန္႔တားျဖစ္ေနတယ္လို႔သံုးသပ္မႈ႕ကိုလည္း နားေထာင္လိုက္ရပါတယ္။

ေနာက္ဆက္တြဲ သတင္းကို သစ္ေတာသစ္ပင္ေတြနဲ႔သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ခ်စ္ျမတ္ႏိုးသူတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ share မွေဝ ေပးခ်င္တာပါ။
 အဲဒါက  ေျမယာမူဝါဒ ခိုင္ခိုင္မာမာရွိသင့္ဖို႔လိုအပ္လာေနတာလို႔ ထင္ပါတယ္ခင္ဗ်ားး။
အဲဒါကလည္း ေဒသခံေတြေက်းလက္ေနအေျခခံလူတန္းစားေတြကို ေသခ်ာေပါက္ အက်ိဳးရွိေစဖို႕အားေပးေစခ်င္တာဗ်

   အဲဒီလိုအားေပးတဲ႔ အေျခအေနေတြကသာ သဘာဝေတာေတြနဲ႔ သစ္ေတာစိုက္ခင္းေတြအေပါ္မွာ ခဏတာအတြက္မဟုတ္တဲ႔ေရ ရွည္တည္တန့္ျပီး ရင္းႏွီးျမုပ္ႏွံ လုပ္ကိုင္သူေတြ အတြက္ပါ ေသခ်ာတဲ႔ အက်ိဳးအျမတ္ရွိေစမယ္လို႔ က်ြန္ေတာ္ေတြးထင္မိထားတယ္ဗ်ာ
အျခားေသာ ဘက္ေတြကလည္းရွိလာမဲ႔ အေျခအေနေတြထဲမွာလည္း အသင့္ေလ်ာ္ဆံုးနဲ႔ strong ျဖစ္လိမ့္မယ္လို႔လည္းေတြးထားမိတယ္ဗ်ာ

အဲဒီအခါက်ရင္  ေတာေနေတြရဲ႔ Socio-economic stability လူမႈ႕စီးပြားအေျခအေနဆင္ေျပလာ... အဲကေန  strong ခိုင္မာလာေစလိမ့္မယ္္ဆိုရင္    ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတႀကီးရဲ႕  ၅ ႏွစ္ သက္တမ္းအတြင္း    "ဆင္းရဲမြဲေတမႈ႕ေလ်ာ့ခ်ေရး"
သူတို႕ လုပ္မယ္ေျပာတဲ႔ ဦးစားေပးျဖစ္စဥ္::;
အဲဒါကိုလည္းအတိုငိးအတာတစ္ခုအေနနဲ႔ ေအာင္ျမင့္မႈ႕ေဖာ္ေဆာင္ရာမွာ ပါဝင္လာေစလိမ့္မယ္ လို႔လည္းထင္ျမင္မိပါတယ္ခင္ဗ်ားးး
ဒါဟာ အႀကီးႀကီးဆိုတဲ႔ အေနအထားမဟုတ္ေသာ္လိည္း
((((က်ြန္ေတာေရးမိတဲ႕ စာေလးရဲ႔ sector အခန္း မွာေပါ့))) ဒီအေျခအေနေလးေတြက အစိတ္အပိုင္းေတြျဖစ္ေနမွာပဲထင္တယ္ဗ်
 ယခုစာစုေလးတြင္   ေဖာ္ေဆာင္ေနေသာစိုက္ခင္းမ်ားႏွင့္အတူ ေရာေႏွာစိုက္ခင္းမ်ားအား ေမ်ာ္လင့္ မိပါသည္ဗ်ာ  ဒါေတြကလည္း ေဒသံတို႔ရဲ႕ လူမႈ႕ဘဝ အဆင္ေျပေရးႏွင့္ ပိုမိုသဘာဝက်ေသာ သစ္ေတာေဂဟဝန္းက်င္ေကာင္းကိုရရွိလာခဲ့ေစမည္ဟုယူဆပါတယ္ဗ်ာ။  ေကာင္းမြန္တဲ႔ သဘာဝေဂဟဝန္းက်င္သည္ ေရရွည္တည္တန့္၍ ပိုမိုေကာင္းမြန္ေသာ အေျခအေနမ်ားကို ဖြံ႕ျဖိဳးေစမည္ဟုလည္း ယံုႀကည္လ်က္...

ဒီစာစုေလးရဲ႔ ပထမအပိုင္း အေနနဲ႔  ကိုးကားခ်က္အခ်ိဳ႕မွာ
Metropolitan hardwood flooring ရဲ႕ ECO  Environmental Compliance Officer  ရဲ႔ စကားေတြပါဝင္ေနခဲ႔ပါတယ္
သူမ႕ Elizabeth Baldwin   ရဲ႕ opinion စာသားမွာေတာင္မွ  သစ္စိုက္ခင္းေတြရဲ႔ အားသာခ်က္အခ်ိဳ႕ကို ပါဝင္ေနခဲ႔တာကေန
ဘယ္လိုလုပ္မလဲဆိုတဲ႔ အေႀကာင္းေလးနဲ႔သာ ဆံုးသတ္ခဲ႔တာေတြ႕ရပါတယ္။

ျပီး  ေတာ့  ဆရာမ်ားရဲ႕ သင္ႀကားျပသမႈ႕

Note*****  ဒုတိယစာစုတြင္  အသံုးျပဳခဲ႔ေသာ  Economic strong ဆိုသည့္စကားနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး
အေျခ အေန တစ္ခုအေပါ္မွာ  ပိုေသခ်ာမႈ႕ကို ရည္ရြယ္တာျဖစ္တဲ႔အေႀကာင္းပါ*****

အားနည္းေနေသးေသာေလ့လာမႈ႕ ခဏတာျမင္ေတြ႔မႈ႕
experiences  မရွိေသးမႈ႕တို႔ေႀကာင့္
မွားယြင္းမႈ႕မ်ားရွိေနပါလ်င္လည္း နားလည္ေပးပါခင္ဗ်ာ


                         3:30 pm, Friday
                19.12.2014
                 ႀကည္မိုဃ္းဟန္(ပဒါန္း)